Bệnh viêm da cơ địa là một bệnh da dị ứng phổ biến, thường khởi phát từ khi còn nhỏ. Nó có thể liên quan đến nhiễm trùng (vi khuẩn, nấm men và virus) trên da. Nên bài viết này sẽ cho bạn biết những thông tin cần thiết về loại bệnh này.
1. Viêm da cơ địa là gì?
Viêm da cơ địa là một bệnh chàm da mãn tính tái phát với biểu hiện ngứa dữ dội. Nó là một trong những bệnh dị ứng hàng đầu, cùng với bệnh hen suyễn, viêm mũi dị ứng, mề đay mãn tính. Bắt đầu chủ yếu ở trẻ sơ sinh hoặc trẻ mới lớn, và kèm theo ngứa, khô da và chàm đặc trưng.
Ở giai đoạn sơ sinh, bệnh bắt đầu bằng vết chàm trên mặt lan tỏa và tay chân. Nhưng khi lớn dần, nó xuất hiện dưới dạng vết chàm trên phần uốn cong của cánh tay và phần uốn cong sau đầu gối. Ở người lớn, chứng viêm da cơ địa xảy ra, trong đó da trên các nếp gấp trở nên dày hơn. Bệnh chàm trên mặt phổ biến hơn so với lúc nhỏ.
Bệnh này đang có xu hướng gia tăng trên toàn thế giới, có báo cáo cho biết tỷ lệ mắc bệnh là khoảng 10 đến 30%.
2. Nguyên nhân
Viêm da cơ địa được biết là do sự kết hợp của nhiều nguyên nhân. Chẳng hạn như yếu tố di truyền của bệnh nhân và các yếu tố môi trường. Sự bất thường miễn dịch của bệnh nhân và bất thường hàng rào bảo vệ da.
70-80% bệnh nhân dị ứng có tiền sử gia đình. Nếu cha hoặc mẹ bị, 50% con cái sẽ phát triển bệnh này. Nếu cả cha và mẹ đều bị viêm da dị ứng thì 75% trẻ sẽ bị viêm da. Gần đây, tầm quan trọng của các yếu tố môi trường đã được nhấn mạnh.
Đô thị hóa nông thôn, công nghiệp hóa và tăng tiêu thụ thực phẩm ăn liền. Các rác thải được vứt không đúng quy định, các chất phóng xạ và hạt nhân bị thoát ra ngoài. Không chịu xử lý nước thải đổ thẳng ra môi trường. Làm cho môi trường ngày càng ô nhiễm có liên quan chặt chẽ đến sự bùng phát của viêm da cơ địa.
Ngoài ra, hơn 80% bệnh nhân có biểu hiện bất thường về miễn dịch, được cho là làm tăng immunoglobulin E trong máu. Hầu hết những người bệnh đều có kháng thể IgE đặc hiệu với các kháng nguyên trong thức ăn hoặc không khí. Khi tiếp xúc với kháng nguyên, nó phản ứng tích cực và gây ra các triệu chứng dị ứng.
3. Triệu chứng viêm da cơ địa
Các triệu chứng chính của bệnh là ngứa dữ dội, khô da và tổn thương da. Da khô gây ngứa và khiến bệnh trầm trọng hơn. Ngứa không liên tục trong ngày và thường trầm trọng hơn vào đầu buổi tối hoặc nửa đêm.
Khi bị gãi vì ngứa sẽ xuất hiện các tổn thương da. Khi các tổn thương này tiến triển sẽ lặp lại một vòng luẩn quẩn khiến tình trạng ngứa ngáy dữ dội hơn. Sự phân bố và phản ứng của các tổn thương da có vẻ hơi khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi của bệnh nhân.
Ở trẻ sơ sinh, bệnh chàm cấp tính với các tổn thương chủ yếu là rỉ nước hoặc vảy tiết. Thường xuất hiện ở mặt và đầu, thân mình thô ráp và khô. Từ 2 đến 10 tuổi, thay vì ở mặt, nó xuất hiện ở các nếp gấp của cánh tay và chân và các nếp gấp của cổ, và thường xuất hiện dưới dạng chàm khô.
Mặt khác, người châu Á đôi khi phát triển bệnh chàm núm vú nghiêm trọng và không thể chữa lành sau tuổi thiếu niên. Viêm da cơ địa thường cải thiện hoặc biến mất theo tuổi tác. Nhưng ngay cả sau khi cải thiện, các phản ứng ngứa hoặc viêm có xu hướng dễ dàng xảy ra lại.
Nếu tình trạng bệnh vẫn còn cho đến tuổi trưởng thành. Các triệu chứng da đồng thời xuất hiện ban đỏ, mẩn đỏ và chàm trên mặt. Da sần sùi dày lên do gãi lâu ngày sẽ xuất hiện. Các tổn thương cấp tính, trong đó các vết loét và vảy trên chàm mãn tính xảy ra lặp đi lặp lại trong khoảng thời gian này.
4. Chẩn đoán
Viêm da cơ địa là bệnh không được chẩn đoán ngay bằng một xét nghiệm cụ thể. Mà được chẩn đoán dựa trên những triệu chứng đặc trưng mà người bệnh mắc phải.
Các triệu chứng chính nằm trong tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh bao gồm ngứa, sự xuất hiện và vị trí của viêm da đặc trưng theo tuổi, tiền sử gia đình mắc bệnh dị ứng, bệnh mãn tính và tái phát.
Các tiêu chuẩn chẩn đoán phụ trợ khác bao gồm khô da, nhiễm trùng da thường xuyên, sắc tố quanh mắt, sứt môi, sắc mặt tái nhợt, viêm da mặt, nếp nhăn cổ, da trắng bệch. Các yếu tố môi trường hoặc cảm xúc và immunoglobulin E.
Các xét nghiệm bắt buộc đối với bệnh viêm da dị ứng bao gồm xét nghiệm máu, xét nghiệm chích da và xét nghiệm dị ứng thực phẩm. Các thử nghiệm này được thực hiện khi cần thiết.
4.1. Xét nghiệm máu
Xét nghiệm máu là một phương pháp xét nghiệm để xác định hình thái dị ứng dựa trên nồng độ immunoglobulin (IgE) trong máu. Cơ thể chúng ta tạo ra kháng thể để loại bỏ các chất lạ (kháng nguyên) đã xâm nhập vào bên trong. Trong số các kháng thể, IgE giữa các globulin miễn dịch có liên quan đến dị ứng.
4.2. Kiểm tra châm chích da
Kiểm tra châm chích da là một phương pháp đánh giá phản ứng dị ứng bằng cách dùng kim đâm một lượng nhỏ kháng nguyên vào da và xem mức độ xuất hiện của phát ban. Nếu phản ứng là dương tính, thì bạn có nguy cơ mắc bệnh khá cao. Nhưng cũng không phải là chính xác hoàn toàn. Nếu muốn chắc ăn bạn phải kiểm tra thêm dị ứng thực phẩm
4.3. Kiểm tra dị ứng thực phẩm
Xét nghiệm dị ứng thực phẩm là một phương pháp để kiểm tra xem thực phẩm bị nghi ngờ có thực sự là nguyên nhân gây ra viêm da cơ địa hay không. Dựa trên một bản ghi chép nhật ký về các loại thực phẩm đã ăn trong ngày và các triệu chứng đã xảy ra.
Vì dị ứng thực phẩm và viêm da cơ địa không phải lúc nào cũng đi kèm với nhau, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ và dùng thuốc nếu cần thiết. Khi thực hiện thử nghiệm với thức ăn, bạn không nên sử dụng thuốc trong một tuần trước khi kiểm tra.
Bạn không nên ăn trong hai tuần đối với thực phẩm bị nghi ngờ. Nếu bệnh nhân không xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào sau khi kiểm tra, nó được xác định trên lâm sàng không phải là thức ăn gây bệnh.
5. Các cách chữa trị viêm da cơ địa
Để điều trị viêm da cơ địa cần làm ẩm da khô, thuốc điều hòa miễn dịch, thuốc điều hòa miễn dịch cục bộ và thuốc kháng histamine được sử dụng để điều trị ngứa.
Ngoài ra, cần phải điều trị nhiều lần và có hệ thống để tránh các chất gây dị ứng, kích ứng làm trầm trọng thêm. Nên thực hiện các phương pháp điều trị riêng lẻ tùy theo đặc điểm của bệnh nhân. Tránh gây ra các triệu chứng về da trở nên trầm trọng hơn.
5.1. Kem dưỡng ẩm tại chỗ
Da khô có xu hướng làm trầm trọng thêm tình trạng ngứa và phát ban. Các vấn đề môi trường khác nhau, chẳng hạn như tiếp xúc với độ ẩm và gió có thể làm khô da thêm. Vì vậy, dưỡng ẩm (cấp ẩm hoặc bổ sung nước) cho da là một thành phần quan trọng để chăm sóc khi bị viêm da cơ địa.
Sau khi ngâm da trong bồn tắm hoặc vòi sen, lau người cho thật khô. Tiếp theo, ngay lập tức thoa kem dưỡng ẩm lên da cần bôi, để cải thiện tình trạng khô da.
5.2. Steroid bôi tại chỗ
Steroid tại chỗ vẫn là thuốc điều trị cơ bản trong viêm da cơ địa. Có nhiều loại thuốc có độ mạnh khác nhau, đối với steroid tại chỗ, độ mạnh của thuốc và dạng chế phẩm. Cần được lựa chọn và áp dụng phù hợp tùy theo vị trí tổn thương và mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Ngoài ra, vì có nguy cơ tác dụng phụ, nên sử dụng khi tham khảo ý kiến bác sĩ. Nên sử dụng steroid nhẹ trong thời gian ngắn trên da mặt, trường hợp bị chàm ở tay, da tay chân dày thì nên dùng loại steroid tương đối mạnh.
5.3. Các loại thuốc chống viêm
Nếu steroid tại chỗ không hiệu quả, có thể thử dùng các loại thuốc chống viêm khác được gọi là thuốc điều hòa miễn dịch tại chỗ. Chúng thường là loại thuốc thứ hai được sử dụng nếu steroid không thành công.
Vì chúng không phải là steroid, những loại thuốc này có thể được sử dụng trên mí mắt và các vùng khác nhau trên khuôn mặt. Chúng không có tác dụng phụ làm mỏng da. Nó cũng như những loại thuốc khác, sẽ có tác dụng phụ. Vì vậy khi sử dụng cần tham khảo các ý kiến của bác sĩ, các chuyên gia, để sử dụng một cách tốt nhất.
5.4. Liệu pháp quấn ướt
Liệu pháp quấn ướt thường được áp dụng cho những người bị viêm da cơ địa nặng và khó kiểm soát. Trong liệu pháp này, da được ngâm trong nước ấm khoảng 15-20 phút. Sau đó lau cho khô. Thuốc bôi (thông thường, steroid hoặc các thuốc chống viêm khác), sau đó bôi lên vùng da “phát ban”.
Sau đó, băng ướt được chườm trên vùng da “phát ban”. Sau đó lấy khăn, băng thun khô đặt trên lớp băng ướt. Thường phương pháp này sẽ để trong khoảng 2-6 giờ. Việc sử dụng phương pháp quấn ướt cần thực hiện dưới sự hướng dẫn chặt chẽ của các bác sĩ hoặc chuyên gia về dị ứng.
5.5. Thuốc kháng histamin
Uống thuốc kháng histamin không làm giảm ngứa liên quan đến viêm da cơ địa. Chúng đôi khi được sử dụng để giúp bạn đi vào giấc ngủ, nếu như không ngủ được do ngứa. Tuy nhiên, những tác dụng phụ khá tiềm ẩn. Khiến chúng ta luôn rơi vào trạng thái buồn ngủ, bất kể ngày hay đêm. Làm khô da và khó đi tiểu.
5.6. Vitamin
Gần đây, các nghiên cứu đã chỉ ra sự liên quan việc thiếu vitamin D sẽ dễ dàng có nguy cơ mắc viêm da cơ địa cao hơn. Vì vậy nếu như đi khám, bạn có kết quả thiếu vitamin D. Thì việc cần làm là bạn nên mua những thực phẩm có vitamin D để bổ sung. Làm theo các chỉ dẫn của bác sĩ để được đảm bảo và an toàn hơn.
5.7. Tiêm thuốc dị ứng
Chích ngừa dị ứng có thể giúp ích cho một số bệnh nhân bị viêm da cơ địa. Nhưng không phải ai cũng sẽ khỏi khi chích ngừa. Mà phải làm theo hướng dẫn của bác sĩ xem bạn có phù hợp với phương pháp này không.
Bệnh viêm da cơ địa thường có thể kiểm soát được, bất kể độ tuổi của bạn. Hiện có nhiều phương pháp điều trị và các liệu pháp trong tương lai đang được triển khai. Với sự đánh giá cẩn thận và theo dõi với bác sĩ, chuyên gia. Bạn có thể yên tâm nếu như lỡ bị bệnh vẫn sẽ được trị khỏi một cách nhanh chóng.
