Margin Là Gì? Có Nên Sử Dụng Margin Để Kiếm Lời Nhanh Chóng

0
868

Margin là hình thức giao dịch mà bạn sử dụng đòn bẩy để mua một khoản đầu tư với số tiền lớn hơn vốn tự có. Với người mới thì việc giao dịch ký quỹ (Margin) giống như việc đánh bạc vậy. Vậy nên bạn cần tìm hiểu thật kỹ trước khi bước vào thị trường này.

1 Margin là gì?

Margin hay giao dịch ký quỹ được hiểu là việc công ty chứng khoán cho bạn vay tiền để mua thêm chứng khoán. Hay là bạn sử dụng công cụ đòn bẩy để mua một khoản đầu tư với số tiền lớn hơn vốn mà bạn có.

margin là gì

Margin

Giải thích đơn giản về margin như sau: Với một số tiền nhỏ, bạn hoàn toàn có thể mở một giao dịch lớn hơn, có thể gấp vài trăm lần tùy thuộc vào các yếu tố khác nhau. Và sau đó, khi giá cả thay đổi theo hướng có lợi cho bạn thì bạn thu về lợi nhuận khổng lồ và ngược lại.

1.1. Ví dụ cụ thể: 

Giả sử hiện tại bạn đang sở hữu 10.000 cổ phiếu AAA với tổng giá trị 300 triệu VNĐ.

Bạn sẽ có cơ cấu tài sản ròng như sau:

Trước khi bạn sử dụng Margin ( đơn vị triệu đồng):

  • Giá trị cổ phiếu (a)                                 300
  • Tiền mặt (b)                                           0

Giá trị danh mục (c) = (a) + (b) 300

  • Nợ margin (d)                                           0
  • Tài sản ròng (e) = (c) – (d)                       300

Khi đó, mặc dù bạn không còn tiền mặt trong người nhưng công ty chứng khoán sẽ cho bạn vay thêm tiền để có thể mua thêm cổ phiếu.

margin là gì

Margin trong giao dịch cổ phiếu

Giao dịch margin là giống như 1 giao dịch cho vay cầm cố mà bạn là người vay, công ty chứng khoán là người đứng ra cho bạn vay tiền để mua thêm cổ phiếu, tài sản bản cầm cố để có thể giao dịch margin là số cổ phiếu hiện có trong danh mục cổ phiếu (trong ví dụ là số cổ phiếu AAA với giá trị 300).

2. Cơ hội và rủi ro của margin

2.1 Cơ hội của Margin

Trước tiên hãy đánh giá cơ hội mà mà margin đem lại cho bạn:

  1. Tăng số tiền đầu tư
  2. Đa dạng các cơ hội đầu tư
  3. Tài khoản tăng vọt nhanh chóng

2.1.1 Tăng số tiền đầu tư

Điều này là hiển nhiên. Margin cho phép bạn có thể kiểm soát và giao dịch với số tiền lớn bằng cách vay tiền từ sàn. Trong khi chỉ bằng số vốn ban đầu bạn có nhưng sức mua tăng lên gấp nhiều lần.

2.1.2 Đa dạng cơ hội đầu tư

Margin hay giao dịch ký quỹ không chỉ mang lại cho bạn lợi thế khi đảm nhận các vị thế cũng như khả năng lớn hơn bình thường mà còn cho phép bạn linh hoạt để xây dựng danh mục đầu tư.

Bình thường bạn chỉ có một số tiền nhỏ nên nó chỉ có thể đảm nhận một vị trí đầu tư tại thời điểm đó. Nhưng với việc giao dịch ký quỹ margin, bạn sẽ có thể  chia vốn của mình để mở nhiều giao dịch cùng một lúc. Do đó bạn sẽ có cơ hội đa dạng hóa đầu tư của mình tại một thời điểm giao dịch.

2.1.3 Tài khoản tăng vọt nhanh chóng

Trước khi có giao dịch ký quỹ margin, chắc hẳn không có cách nào để số dư tài khoản của mình tăng vọt lên theo cấp số nhân với số dư ít ỏi phải không? Chắc là khó rồi.

Giao dịch với ký quỹ margin tạo cơ hội cho bạn tham gia vào các thị trường khác nhau cùng một lúc trong ngày. Do đó thu được lợi nhuận nhiều hơn từ  các giao dịch và từ đó tài khoản của bạn tăng theo cấp số nhân, và cũng dễ quản lý hơn.

2.2 Rủi ro của Margin

Mặc dù có lợi ích khung như thế những bạn cũng nên hiểu một điều rằng; miếng bánh ngon thì khó mà xơi. Thoạt nhìn bạn thấy margin mang lại lợi nhuận khủng, chắc chắn cũng cần đánh giá các rủi ro song hành của nó của nó. Tuy nhiên, nếu nó được quản lý theo kỷ luật thì bạn sẽ tránh được rủi ro nó gây ra. Vậy rủi ro của margin gồm những gì?

2.2.1 Độ rủi ro tăng cao

Đây là nhược điểm rõ ràng và cũng dễ nhận thấy nhất của margin. Để có thể kiểm soát một khả năng lớn hơn nhiều so với thông thường có nghĩa là không chỉ lợi nhuận có thể lớn hơn mà còn cả khoản lỗ của bạn cũng sẽ tăng vọt.

Đây là lý do tại sao bạn phải hết sức cân nhắc cũng như tuân thủ các quy tắc quản lý rủi ro và quản lý vốn rất nghiêm ngặt khi sử dụng ký quỹ margin.

2.2.2 Căng thẳng do không xử lý được cảm xúc

Một số nhà giao dịch không thể xử lý cảm xúc của việc có một khả năng quá lớn vượt ngoài khả năng của mình, Bởi vì sự biến động trong lợi nhuận hoặc thua lỗ khi chưa thực hiện của họ là quá lớn khiến họ không kiểm soát được tâm lý. 

margin là gì

Rủi ro của margin

Điều này sẽ khiến họ đưa ra quyết định sai. Việc để cảm xúc xen ở giữa các quyết định giao dịch là tối kỵ và nếu bạn để cảm xúc lấn át cái mất đi chính là tiền của bạn. Nếu bạn không thể kiểm soát biến động lớn thì bạn nên bắt đầu với một đòn bẩy nhỏ.

2.3 Những thuật ngữ liên quan đến Margin là gì?

Margin có một vài thuật ngữ liên quan như sau:

  • Margin (ký quỹ) số tiền bạn dùng để mua khoản đầu tư
  • Leverage (đòn bẩy):Sử dụng đòn bẩy chính là lúc nâng số tiền đầu tư của bạn lên. Ví dụ khi bạn đầu tư 100$ với đòn bẩy x100, tức số tiền bạn đang đầu tư lên tới 10000$. Độ lớn của đòn bẩy còn phụ thuộc vào nhà cung cấp.
  • Volume: độ lớn tức là tích của (Margin) x (Leverage).
  • Position: Tức là vị thế gồm mua vào (Long) và bán ra (Short).
  • Liquidation: Đây là giá thanh lý. Ví dụ bạn chơi margin sàn Bitcoin. Khi giá BTC vượt qua giá thanh lý, thì toàn bộ vốn đầu tư của bạn vào nó sẽ mất.

2.4 Margin và 3 ngưỡng quan trọng cần phải biết

Đầu tiên bạn cần nắm rõ cách tính: Tỷ lệ ký quỹ Margin

Công thức tính Tỷ lệ ký quỹ margin là:

Tỷ lệ ký quỹ hiện tại = Tài sản ròng / Giá trị danh mục

Trong đó:

  • Tài sản ròng là giá trị của lượng cổ phiếu bạn đã mua sau khi đã trừ nợ vay margin, tính theo giá trên thị trường hiện tại.
  • Giá trị danh mục là giá trị của lượng cổ phiếu đã mua từ tiền thực của bạn và tiền nợ vay margin bao gồm cả lãi vay.

Như ví dụ ở trên:

Nếu bạn sử dụng margin vay thêm 150 triệu để mua tiếp cổ phiếu AAA.

Cơ cấu tài sản của bạn sẽ là:

Sau khi benh vay Margin và tiếp tục mua thêm 250 triệu cổ phiếu REE:

  • Giá trị cổ phiếu (a) là :550
  • Tiền mặt (b) bạn có là :0
  • Giá trị danh mục (c) = (a) + (b) = 550
  • Nợ gốc margin (d) là: 250
  • Nợ lãi vay margin (d2) là: 0
  • Nợ margin (d) = (d1) + (d2) = 250
  • Tài sản ròng (e) = (c) – (d) = 300
  • Tỷ lệ ký quỹ margin (f) = (e) / (c) = 55%

cổ phiếu REE vẫn đang giữ nguyên (giả định)

Tỷ lệ ký quỹ hiện tại của bạn sẽ khi đó = 300/550 = 55%

Tuy nhiên, bạn cần phải hiểu những thứ sau: 

  1. Thứ nhất, giá cổ phiếu trên thị trường luôn biến động mỗi ngày, từ đó giá trị danh mục và giá trị tài sản ròng của bạn cũng sẽ biến động theo.
  1. Thứ hai, ngoài phần nợ gốc vay margin, mỗi ngày bạn sẽ phải trả lãi vay margin, tới mức lãi suất tương ứng vào từ khoảng 12 – 14%/năm.

Chính vì thế nếu bình thường khi không sử dụng giao dịch ký quỹ margin, nếu cổ phiếu giữ nguyên bạn sẽ hòa vốn. Nhưng khi sử dụng margin bạn vẫn phải chịu mức lãi suất như trên.

Thông thường giá trị cổ phiếu luôn biến động chính vì thế giá trị tài sản ròng của bạn sẽ biến động mỗi ngày và từ đó tỷ lệ ký quỹ margin cũng thay đổi.

Đặc biệt tỷ lệ ký quỹ margin càng giảm thì càng rủi ro.

  • Khi tỷ lệ ký quỹ nhỏ hơn 50% nghĩa là tài sản ròng của bạn đang thấp hơn số nợ margin mà bạn phải trả.
  • Để phòng tránh rủi ro tổn thất khi sử dụng margin, bạn nhất định phải biết 3 ngưỡng Margin quan trọng sau đây

2.5 Ngưỡng Margin quan trọng

Mặc dù, mỗi mã chứng khoán sẽ có tỷ lệ Margin khác nhau 50%, 60%… Nhưng không phải lúc nào bạn cũng có thể vay tối đa.

Các công ty chứng khoán thường sẽ quy định giới hạn Margin sau mua tối thiểu là 50%.

Điều đó có nghĩa là: Tỷ lệ Margin hiện tại của bạn đang dưới 50% bạn sẽ không thể vay thêm.

Nếu bạn muốn vay thêm? Khi đó bạn phải bổ sung ký quỹ bằng tiền, chứng khoán hoặc bán bớt những cổ phiếu của mình nhằm tăng tỷ lệ Margin.

margin là gì

Giao dịch ký quỹ margin

Tiếp tục lấy ví dụ ở trên:

  1. Giả sử giá trị cổ phiếu AAA của bạn giảm 10%
  2. Giả sử lãi vay margin bạn phải trả là 10 triệu đồng (chú ý, mức lãi vay càng lớn nếu thời gian bạn vay càng lâu, lãi suất quy đổi khoảng 12 – 14%/năm)
  • Cơ cấu tài sản của bạn khi đó sẽ như sau:
  • Giá trị cổ phiếu AAA giảm 10%:
  • Giá trị cổ phiếu (a) là: 495
  • Tiền mặt (b) là: 0
  • Giá trị danh mục (c) = (a) + (b) = 495
  • Nợ gốc margin (d1) là 250
  • Nợ lãi vay margin (d2) là: 10
  • Nợ margin (d) = (d1) + (d2) = 260
  • Tài sản ròng (e) = (c) – (d) = 235
  • Tỷ lệ ký quỹ margin (f) = (e) / (c) =  47%

Bạn có thể thấy:

  • Giá trị cổ phiếu AAA chỉ còn 495 triệu (giảm 10% từ mức 550 triệu)
  • Ngoài phần nợ gốc vay margin 250 triệu, bạn còn phải trả thêm 10 triệu tiền lãi vay
  • Khi đó tỷ lệ ký quỹ sẽ giảm xuống chỉ còn 47%.

Nếu bạn không vay margin, mức lỗ của bạn sẽ là: 300 triệu x (-10%) = 30 triệu.

Nhưng mức lỗ trên tổng giá trị cổ phiếu tăng thêm vì bạn có vay nợ margin để mua cổ phiếu. Khi đó bạn phải trả đồng thời cả lãi vay margin.

Vì vậy, mức lỗ của bạn sẽ là:

  • Lỗ từ cổ phiếu: 550 triệu x (-10%) = 55 triệu.
  • Nợ từ lãi vay margin là 10 triệu.
  • Tổng lỗ: 65 triệu.

Như bạn thấy, việc sử dụng margin đã làm tăng mức lỗ lên gấp đôi, từ 30 triệu thành 65 triệu. Đây chính là mặt rủi ro lớn nhất của giao dịch margin.

Nhưng nếu chiều ngược lại, khi giá trị cổ phiếu của bạn tăng lên thì mức lãi cũng tăng lên rất nhiều (cách tính cũng tương tự).

2.6 Margin call

Chắc bạn đã nghe nhiều nhưng chưa thực sự hiểu rõ sự nguy hiểm khi sử dụng margin. Người ta thậm chí từng làm một bộ phim với tựa đề Margin Call nói về cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008.

margin là gì
Margin Call

Vậy Margin Call là gì…Đây chính là mức tỷ lệ ký quỹ tối thiểu mà bạn phải duy trì. Ở đất nước Việt Nam ta, ngưỡng Margin Call thông thường là 40%.

Vật câu hỏi là nếu tỷ lệ ký quỹ thấp hơn mức margin call thì sao?

Khi đó công ty chứng khoán sẽ gọi điện, nhắn tin cho bạn và thông báo yêu cầu bạn bổ sung ký quỹ.

“Sau 3 ngày, nếu bạn vẫn chưa thực hiện bổ sung. Công ty chứng khoán có quyền bán cổ phiếu của bạn để thu hồi nợ”

2.7 Force sell

Force sell là ngưỡng cảnh báo cuối cùng cho banh và có lẽ cũng nhiều đau thương nhất.

Nếu những phiên thị trường điều chỉnh mạnh, nhiều mã chứng khoán giảm sàn đồng loạt. Tỷ lệ ký quỹ Margin của nhiều nhà đầu tư cũng sẽ giảm mạnh chạm ngưỡng báo động Force Sell – thông thường là 30%

Tại ngưỡng này, nếu bạn không thực hiện bổ sung ký quỹ trong ngày hôm sau bạn sẽ bị công ty chứng khoán sẽ thực hiện bán giải chấp cổ phiếu với giá sàn để thu hồi khoản nợ.

3. Nhận xét

Chắc hẳn đến đây bạn cũng đã hiểu được phần nào về margin cũng như cơ hội và rủi ro mà giao dịch ký quỹ margin đem lại. Thị trường chứng khoán không phải là canh bạc đỏ đen, ăn may thì thắng. Chính vì thế chúng tôi khuyên bạn: Margin không dành cho những người mới bắt đầu.

Bạn chỉ nên bắt đầu với giao dịch ký quỹ khi đã biết cách kiểm soát rủi ro và làm chủ cảm xúc. Ngay cả khi bạn nghĩ bạn đã đủ khả năng, vẫn nên sử dụng đòn bẩy margin ở mức thấp rồi mới từ từ lên cao

Không nên dùng margin để đầu tư dài hạn, đặc biệt là trong lãi suất hiện nay.

Khi sử dụng Margin, công ty chứng khoán sẽ yêu cầu bạn phải đảm bảo mức ký quỹ tối thiểu.

Điều này, vô hình khiến bạn luôn phải đối mặt với áp lực cổ phiếu giảm giá thì phải bổ tìm cách bổ sung ký quỹ như thế nào? Điều này chắc chắn bạn phải có phương án dự phòng từ trước.  Một khi điều đó xảy ra mà bạn chưa chuẩn bị sẽ rất dễ dẫn đến các quyết định sai lầm.

Margin cũng như con dao 2 lưỡi vậy. Nhiều nhà đầu tư lớn như Warren Buffett, cũng không ít lần cảnh báo về sự nguy hiểm của việc sử dụng đòn bẩy trong đầu tư. Hãy thật cân nhắc trước khi sử dụng margin, chúc bạn thành công.