Hằng năm, cứ vào đúng dịp là cả nước lại nô nức tổ chức lễ hội tưởng nhớ đến vua Hùng gọi là giỗ tổ Hùng Vương. Vậy nguồn gốc, ý nghĩa của ngày giỗ tổ Hùng Vương là gì? Nếu bạn chưa nắm rõ hãy xem qua bài viết dưới đây để hiểu thêm.
1. Nguồn gốc giỗ tổ Hùng Vương
Giỗ tổ Hùng Vương hay còn gọi là lễ hội Đền Hùng. Và quốc giỗ này được xem là một ngày lễ truyền thống của người Việt Nam. Nhằm tưởng nhớ đến công lao dựng nước và giữ nước của các vua Hùng.
Nghi lễ này được tổ chức đều đặn hằng năm vào ngày mùng 10 tháng 3 âm lịch tại Đền Hùng. Ở thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ và được toàn thể người dân khắp nước kỷ niệm.
Theo Ngọc phả Hùng Vương chép thời Hồng Đức hậu Lê thì từ thời nhà Đinh, nhà Tiền Lê, nhà Lý, nhà Trần rồi đến Hậu Lê vẫn cùng hương khói trong ngôi đền để tưởng nhớ công lao của Đấng Thánh Tổ xưa.
Ngày giỗ tổ Hùng Vương thường được các triều đại phong kiến công nhân là ngày quốc lễ ở Việt Nam. Vì thời xưa các triều đại quân chủ và phong kiến ở Việt Nam đã quản Đền Hùng theo cách giao cho dân sở tại trông nom, sửa chữa, cúng bái, làm giỗ tổ vào ngày 10 tháng 3 âm lịch.
2. Các hoạt động văn hoá trong ngày giỗ tổ Hùng Vương
Ngày lễ giỗ tổ HÙng Vương diễn ra vào ngày 10 tháng 3 âm lịch. Tuy nhiên, lễ hội ngày thực chất đã diễn ra hằng tuần trước đó với những phong tục như đam cuống. Hay còn gọi là đánh trống đồng của dân tộc Mường. Và hành hương tưởng niệm các vị vua HÙng. Kết thúc ngày 10 tháng 3 âm lịch này với lễ rước kiệu và dâng hương trên đền Thượng.
Lễ hội đền Hùng được Nhà nước Cộng Hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam nâng lên thành giỗ quốc tổ lớn vào những năm chẵn.
Có 2 lễ được cử hành cùng thời điểm vào chính ngày hội:
2.1. Lễ rước kiệu vua
Đám rước kiểu mang nhiều màu sắc của nhiều lá cờ, hoa, lọng và triệu. Tại đây, người xem sẽ bắt gặp những trang phục truyền thống có xuất phát từ dưới chân núi. Sau đó lần lượt đi qua các đền để đến đền Thượng và làm lễ dâng hương.
2.2. Lễ dâng hương Giỗ Tổ Hùng Vương
Những người hành hương sẽ đến đền Hùng chủ yếu để cầu nguyện. Phục vụ cho đời sống tâm linh. Mỗi người đều thắp vài nén hương để cầu khấn và tưởng nhớ khi đến đất Tổ.
Tại đây cũng có nhiều trò chơi dân gian được tổ chức tại dịp lễ giỗ tổ Hùng Vương. Đó có thể là những cuộc thi hát xoan nghĩa là hát ghẹo. Đây là hình thức dân ca mang đậm nét văn hoá vùng miền của tỉnh Phú Thọ. Những cuộc thi vật hay kéo co, bơi trải ở ngã ba sống Bạch Hạc cũng được tổ chức. Nơi các vị vua Hùng đã luyện tập các đoàn thuỷ binh luyện chiến.
3. Bánh chưng
3.1. Ý nghĩa Giỗ Tổ Hùng Vương
Đây được xem là một phần quan trọng không thể thiếu đến ngày giỗ tổ Hùng Vương. Vì bánh chưng là yếu tố quan trọng trong truyền thuyết vua Hùng.
Vua Hùng chỉ có 18 đời. Và trong vòng 2500 năm những vị vua Hùng đã nối tiếp nhau trị vì, gìn giữ đất nước. Do đó, Những vị Vua Hùng ở mỗi thời kỳ được xem là đang cai quảng, xây dựng cả một triều đại lớn, lâu dài. Từ thuở thành lập đất nước, những làng nghề, truyền thống, phong tục, nét văn hóa của đất nước đều được thành lập từ đó.
3.2. Câu chuyện về giỗ tổ Hùng Vương
Ở thời Hùng Vương thứ 6, Nhà vua khó mà lựa chọn được người kế vị ngai vàng, giúp mình trị vì đất nước. Trong số 21 người con trai của mình Ông chưa chọn được ai. Hùng Vương thứ 6 quyết định mở một cuộc thi giữa các người con để lựa chọn người thừa kế ngai vàng. Luật chơi rất đơn giản: Người nào làm được món ăn ngon và vừa ý đức vua nhất, sẽ được nối ngôi.
Ngay sau đó, những người con trai bắt đầu sai người đi đến khắp mọi nơi để tìm lấy thức ăn quý, trừ hoàng tử Lang Liêu, người con trai thứ 18 của Vua. Một đêm, Lang Liêu mơ thấy trong khoảng trên trời mang một vị thần xuống và mách cho chàng bí quyết khiến cho món bánh chưng và bánh dày.
Trong mơ, Lang Liêu được chỉ dạy trong cõi tục chẳng gì sánh được sở hữu trời đất. Bánh dày là biểu trưng cho trời. Bánh chưng là biểu tượng cho đất. Bánh chưng có hình vuông tượng trưng cho đất, đi liền có niềm tin trái đất hình vuông của người xưa. Màu xanh của lá chuối biểu tượng cho màu của địa cầu. Đậu xanh và giết thịt lợn làm cho nhân tượng trưng cho muôn loài động thực vật.
Hy vọng những kiến thức về giỗ tổ Hùng Vương trên sẽ giúp bạn đọc hiểu hơn về ngày lễ trọng thể này.
Nguồn: Cuộc sống quanh ta
