Đi ngoài ra máu là dấu hiệu nghiêm trọng cho thấy bạn đang có vấn đề. Có rất nhiều bệnh có dấu hiệu đi ngoài ra máu và bạn sẽ cần gặp trực tiếp bác sĩ để xem lại tình trạng của mình. Bài viết sau sẽ giúp bạn một ít kiến thức về dấu hiệu đi ngoài ra máu.
1. Đi ngoài ra máu là gì? Dấu hiệu nhận biết
Đi ngoài ra máu là tình trạng đi đại tiện và phát hiện có máu trong phân hoặc trong giấy vệ sinh dùng để lau chùi hậu môn. Những nguyên nhân phổ biến có thể thấy là do xây xát mạnh khiến hậu môn bị nứt hoặc bị trĩ. Tuy nhiên, nếu không phải do 2 lý do trên thì đi ngoài ra máu có thể là dấu hiệu của một bệnh nguy hiểm do xuất huyết trong đường tiêu hóa.
Máu có thể có màu từ đỏ tươi đến màu hạt dẻ, thậm chí có thể có màu đen như hắc ín nếu máu chảy nhiều hơn trong đường tiêu hóa. Trong nhiều trường hợp, cách duy nhất để xác định nguyên nhân chính xác là đến gặp bác sĩ. Một số biểu hiện khác có thể giúp bạn phát hiện được tình trạng ra máu khi đi ngoài:
- Phát hiện máu trên giấy vệ sinh
- Một số vết đỏ trên phân
- Nước trong bồn cầu có màu hồng của máu pha loãng
- Máu trong phân của bạn hoặc tiêu chảy ra máu
- Phân rất đen, có mùi (đây có thể là máu lẫn trong phân)
2. Nguyên nhân đi ngoài ra máu là gì?
Đi ngoài ra máu là dấu hiệu cho thấy xuất hiện chảy máu ở đâu đó dọc theo đường tiêu hóa. Vết chảy máu về lâu dài sẽ là tiền đề cho các căn bệnh nghiêm trọng hơn rất nhiều và cũng là triệu chứng để nhận biết một số bệnh trong đường tiêu hóa.
2.1. Một số nguyên nhân phổ biến hơn, ít nghiêm trọng hơn gây đi ngoài ra máu bao gồm:
2.1.1. Trĩ
Trĩ là sự phình to của các hệ thống tĩnh mạch nằm trên lớp biểu mô của ống hậu môn do tình trạng gia tăng áp lực do việc rặn đi cầu hoặc tư thế ngồi thường xuyên khiến hệ tĩnh mạch ở ống hậu môn bị chèn ép dẫn đến phình to và tạo ra búi trĩ.
Trĩ có thể gây ngứa, đau và thường xuyên chảy máu khi đi ngoài. Một số tình trạng chảy máu trong lúc đi ngoài mà không cảm thấy đau là do trĩ nội. Đi ngoài ra máu do trĩ thường là máu đỏ tươi trong bồn cầu hoặc phân sau khi đi tiêu.
2.1.2. Nứt hậu môn
Nứt hậu môn là tình trạng xuất hiện các vết loét, nứt da ở vùng hậu môn. Nứt hậu môn thường do đi cầu khối phân lớn hoặc cứng hoặc táo bón và rặn nhiều khi đi cầu khiến thành hậu môn bị tổn thương dẫn đến loét. Ngoài ra, một số trường hợp quan hệ qua đường hậu môn hoặc sinh con cũng gây nứt hậu môn do tác động ma sát mạnh vào thành hậu môn.
Vết nứt hậu môn thường gây ra chảy máu đỏ tươi khi đi ngoài kèm theo cảm giác đau rát. Thậm chí, máu vẫn chảy ra khi không đi ngoài gây cảm giác vô cùng khó chịu.
2.1.3. Loét đường tiêu hóa
Vi Khuẩn H. pylori được cho nguyên nhân chính gây ra tình trạng loét đường tiêu hóa ở người. Kết hợp với một số tác nhân khác như thường xuyên sử dụng các loại thuốc chống viêm hoặc uống rượu bia làm giảm sức đề kháng của niêm mạc dạ dày, tạo điều kiện để vi khuẩn gây loét.
Vết loét thông thường là vết hở ở niêm mạc dạ dày, phần trên của ruột non hoặc tá tràng. Máu chảy ra từ vết loét sẽ khiến người bệnh có triệu chứng đi ngoài ra máu hoặc phân lẫn máu có màu đen.
2.1.4. Ngộ độc thực phẩm
Ngoài các vấn đề khác, đi ngoài ra máu cũng là một dấu hiệu của ngộ độc thực phẩm do một số sinh vật hoặc chất độc trong thực phẩm có thể gây loét trong đường tiêu hóa và khiến người bị ngộ độc đi ngoài ra máu lẫn trong phân.
2.2. Các nguyên nhân nghiêm trọng hơn gây đi ngoài ra máu trong phân bao gồm:
2.2.1. Bệnh Crohn
Bệnh Crohn gây viêm niêm mạc đường tiêu hóa và có thể dẫn đến tiêu chảy nghiêm trọng và đau bụng. Vấn đề viêm này có thể dẫn đến loét đường tiêu hóa và gây ra triệu chứng đi ngoài ra máu.
2.2.2. Polyp đại tràng
Polyp đại tràng là sự phát triển lành tính, hoặc các khối tế bào, hình thành dọc theo niêm mạc đại tràng. Mặc dù thường vô hại, nhưng polyp đại tràng có thể phát triển, chảy máu và trở thành ung thư.
2.2.3. Ung thư
Máu trong phân có thể là một triệu chứng của bệnh ung thư dọc theo đường tiêu hóa. Ung thư ruột kết và ung thư hậu môn là hai loại có thể gây chảy máu; đôi khi không nhận thấy bằng mắt thường để chảy máu nặng hơn.
3. Khi nào cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế
Đi ngoài ra máu có thể là dấu hiệu của một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng, báo ngay cho bác sĩ nếu bạn phát hiện dấu hiệu trên để được kiểm tra kỹ càng và tư vấn hướng điều trị.
Ngoài ra, mọi người trên 50 tuổi đều khuyến cáo nên khám sàng lọc thường xuyên, chẳng hạn như xét nghiệm tìm ẩn trong phân và soi ruột kết để giúp phát hiện các vấn đề tiêu hóa nghiêm trọng hơn.
4. Điều trị đi ngoài ra máu
Tùy theo lượng máu chảy ra trong lúc đi ngoài mà sẽ sử dụng phương pháp điều trị khác nhau.
Lượng máu chảy ra khi đi ngoài từ vài giọt cho đến một thìa máu trong phân được xem là chảy máu nhẹ. Đối với các trường hợp chảy máu nhẹ thì bác sẽ có thể đánh giá và điều trị tại phòng khám mà không cần nhập viện hoặc điều trị khuẩn cấp.
Trong trường nghiêm trọng, bệnh nhân nhận thấy hiện tượng máu chảy nhiều và kèm theo cục máu đông. Tình trạng đi ngoài ra máu thường xuyên, chảy máu nghiêm trọng kéo dài sẽ khiến bệnh nhân bị mất máu và có thể gặp một số biến chứng như suy nhược, huyết áp thấp, chóng mặt hoặc ngất. Để tránh bệnh nhân gặp nguy hiểm, bác sĩ sẽ yêu cầu nhập viện để điều trị khuẩn cấp và theo dõi.
Để giải quyết tình trạng mất máu, bác sĩ có thể sử dụng các kỹ thuật cầm máu cấp tính. Thông thường, bác sĩ sẽ sử dụng phương pháp nội soi để tiêm hóa chất vào vị trí chảy máu, xử lý vị trí chảy máu bằng dòng điện hoặc tia laser, hoặc áp dụng một băng hoặc kẹp để đóng mạch máu. Ngoài ra, trong một số trường hợp sẽ cần phải tiêm thuốc vào mạch máu để ngăn hiện tượng chảy máu.
Tuy nhiên, để hoàn toàn chấm dứt tình trạng chảy máu, cần xử lý nguyên nhân gốc rễ khiến chảy máu. Tùy thuộc vào tình trạng bệnh của bệnh nhân mà bác sĩ sẽ sử dụng phương pháp khác nhau.
Trong trường hợp viêm loét dạ dày do vi khuẩn, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh để điều trị H. pylori, thuốc ức chế axit trong dạ dày hoặc thuốc chống viêm để điều trị viêm đại tràng. Có thể cần phẫu thuật để loại bỏ các polyp hoặc các phần của ruột kết bị tổn thương do ung thư, viêm túi thừa hoặc bệnh viêm ruột.
Ngoài việc cầm máu ngay lập tức, nếu cần, điều trị bao gồm việc giải quyết nguyên nhân gây chảy máu để ngăn chảy máu trở lại. Điều trị khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân và có thể bao gồm các loại thuốc như thuốc kháng sinh để điều trị H. pylori, thuốc ức chế axit trong dạ dày hoặc thuốc chống viêm để điều trị viêm đại tràng.
Có thể cần phẫu thuật để loại bỏ các polyp hoặc các phần của ruột kết bị tổn thương do ung thư, viêm túi thừa hoặc bệnh viêm ruột.
Tuy nhiên, tùy thuộc vào nguyên nhân, việc điều trị có thể bao gồm những việc đơn giản mà bạn có thể tự làm. Chúng bao gồm ăn một chế độ ăn giàu chất xơ để giảm táo bón có thể gây ra và làm trầm trọng thêm bệnh trĩ và nứt hậu môn, và tắm Sitz, nghĩa là ngồi trong nước ấm để giảm các vết nứt và bệnh trĩ.
Bác sĩ sẽ kê đơn hoặc đề nghị điều trị dựa trên chẩn đoán.
5. Các hình thức đánh giá bổ sung bao gồm:
Xét nghiệm Máu trong Phân – Đây là một xét nghiệm trong phòng thí nghiệm để kiểm tra xem có máu trong phân. Nếu máu được phát hiện, các xét nghiệm bổ sung sẽ được sử dụng để giúp xác định nguồn gốc của máu như sau:
5.1. Thăm khám trực tràng (DRE)
Nếu bạn bị chảy máu trực tràng, bác sĩ của bạn có thể thực hiện kiểm tra trực tràng kỹ thuật số để tìm nguồn gốc của chảy máu. Để thực hiện DRE, bác sĩ sẽ đeo một chiếc găng tay cao su và đưa ngón tay đã bôi trơn vào trực tràng để cảm nhận những bất thường.
5.2. Nội soi trực tràng
Nội soi trực tràng có thể được thực hiện cùng với DRE để kiểm tra hậu môn và trực tràng dưới. Một dụng cụ bôi trơn có đèn chiếu sáng ở đầu được đưa vào trực tràng để bác sĩ có thể kiểm tra khu vực này. Thuốc xổ hoặc thuốc nhuận tràng có thể sẽ được đề nghị trước khi thủ thuật được thực hiện.
5.3. Nội soi thực quản (EGD)
Trong quy trình này, một ống nội soi, hoặc ống mềm có camera nhỏ ở đầu, được đưa qua miệng và đi xuống thực quản đến dạ dày và tá tràng. Bác sĩ của bạn có thể sử dụng phương pháp này để tìm kiếm nguồn chảy máu và cũng có thể được sử dụng để thu thập các mẫu mô nhỏ để kiểm tra thêm.
5.4. Nội soi đại tràng
Nếu bác sĩ của bạn cần phải kiểm tra toàn bộ đại tràng, một cuộc nội soi có thể sẽ được thực hiện. Quy trình này tương tự như EGD ngoại trừ ống soi được đưa qua trực tràng để xem và lấy mẫu ruột kết.
Quá trình chuẩn bị cho nội soi đại tràng cần có đại tràng trống, vì vậy bác sĩ có thể yêu cầu thuốc xổ, thuốc nhuận tràng và chế độ ăn uống đặc biệt trước khi khám.
5.5. Chụp mạch máu
Một thủ thuật bao gồm tiêm một loại thuốc nhuộm đặc biệt vào tĩnh mạch để làm cho các mạch máu có thể nhìn thấy được trên chụp X-quang hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT). Quy trình phát hiện chảy máu khi thuốc nhuộm rò rỉ ra khỏi mạch máu tại vị trí chảy máu.
5.4. Mổ bụng
Một quy trình phẫu thuật trong đó bác sĩ mổ và kiểm tra ổ bụng . Điều này có thể cần thiết nếu các xét nghiệm khác không tìm ra nguyên nhân chảy máu.
Các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cũng yêu cầu các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm khi có máu trong phân. Các xét nghiệm này có thể tìm kiếm các vấn đề về đông máu, thiếu máu và sự hiện diện của vi khuẩn H. pylori .
Kết
Đi ngoài ra máu luôn có thể là một dấu hiệu nghiêm trọng báo hiệu rằng hệ tiêu hóa của bạn đang bị gặp vấn đề. Hãy luôn cảnh giác và ghi nhớ kiểm tra sức khỏe cũng như tình trạng phân sau khi đi ngoài để xử lý kịp thời các vấn đề bạn có thể gặp phải.
