Cà gai leo có tác dụng gì? Cà gai leo là một loại thảo dược dùng để điều trị nhiều loại bệnh. Trong đó, công dụng hỗ trợ điều trị gan nổi bật nhất. Vậy, cây cà cà gai leo trồng và chăm sóc như thế nào? Hãy xem qua những thông tin bên dưới để hiểu hơn về loại cây này nhé.
1. Tổng quan về cây cà gai leo
Cây cà gai leo được biết đến với các tên gọi khác như cà dây leo, cây gai gườm, cây cà lù… Cà gai leo có tác dụng gì? Công dụng của loại cây này là hỗ trợ và điều trị những bệnh lý về gan.
1.1 Đặc điểm cà gai leo
1.1.1 Thân và lá
Cà gai leo có tuổi thọ khá cao, sống nhiều năm theo hình thức leo lên cây khác. Những cây gai leo này cũng có thể bò dưới mặt đất, một cây thường phân thành nhiều cành nhánh. Thân cây nhẵn, hóa gỗ, khá nhăn và có chiều dài trung bình khoảng 1m.
Thông thường những cành non sẽ tỏa rộng ra và có nhiều gai cong hơn cành lớn tuổi. Lá của cây cà dây leo có hình bầu dục, và thường mọc so le nhau. Phiến lá nông, khoảng cách giữa những phiến lá thường không đều nhau.
Phần bề mặt trên của lá sẽ có màu xanh sẫm, mặt dưới nhạt hơn, phủ một lớp lông tơ màu trắng. Hai mặt lá đều có gai và lượng gai ở mặt trên thường nhiều hơn mặt dưới, cuống lá cũng có gai mọc.
1.1.2 Hoa và quả cà gai leo
Cây cà gai leo có bông nhỏ, màu tím hoặc trắng, mọc thành xim, mỗi xim từ 2 – 5 hoa, nhị vàng. Khi ra quả rất mọng và có màu vàng, hình cầu, khi chín sẽ xuất hiện màu đỏ tươi rất đẹp. Cuốn quả có chiều dài khoảng 2cm. Cà dây leo ra hoa trong khoảng từ tháng 4 đến tháng 5 và ra quả từ tháng 7 đến tháng 9.
1.1.3 Rễ cây cà gai leo
Bộ phận này của cây thường được sử dụng để làm thuốc. Rễ cây dài khoảng 15 – 20cm, bao phủ bên ngoài một lớp vỏ màu nâu vàng và khá mềm.
Rễ thuộc dạng rễ cọc, từ rễ cái có nhiều rễ con mọc xung quanh. Khi đem rễ cây đi phơi khô sẽ có mùi thơm đặc trưng như thuốc nam.
1.2 Nơi phân bố cà gai leo
Loài cây này được biết đến như dòng thực vật mọc nơi hoang dại. Vì vậy chúng thường mọc ở nhiều nơi trong tự nhiên. Ở Việt Nam, cây này phân bố tập trung nhiều ở trung du miền núi Bắc Bộ và một số tỉnh phía Nam.
1.3 Phân loại cà gai leo
Trước khi biết cà gai leo có tác dụng gì, tìm hiểu cà gai leo chúng gồm có nhiều loại khác nhau:
- Cây gai leo hoa trắng: công dụng chủ yếu của cây cà gai hoa trắng là dùng để làm thuốc. Chúng khá dễ trồng, đặc biệt là ở tỉnh miền núi phía Bắc.
- Cây gai leo hoa tím: loại cây này thường được dùng để làm hàng rào, tăng tính thẩm mỹ cho khung cảnh. Bởi vì cà gai dây hoa tím có thân cây to hơn hoa trắng, và màu tím nhìn đẹp mắt.
Ngoài ra, chúng ta cũng có thể phân loại cà gai theo vùng miền:
- Cà gai miền Trung: với khí hậu khá thất thường của miền Trung, cà gai leo tại mảnh đất này thường có thân cằn cỗi, màu nâu và cứng cáp.
- Cà gai miền Bắc và miền Nam: khi cây cà gai leo sinh sống ở vùng sống ở vùng này thường có màu xanh, dễ trồng và chăm sóc.
3. Sản phẩm từ cà gai leo
Đây được xem là loại thảo dược quý hiếm, như vị thuốc Đông Y giúp chữa trị nhiều loại bệnh. Tất cả bộ phận của cây cà dây leo đều được thu hoạch, rửa sạch, phơi khô hoặc sấy khô.
Bên cạnh những bài thuốc về Đông Y, cây này cũng được dùng để phục vụ đời sống con người. Chẳng hạn như trà cà dây leo, cao cà gai leo, viên nang cà dây leo…
4. Cà gai leo có tác dụng gì?
Theo nghiên cứu khoa học, cà gai leo có nhiều tác dụng điều trị bệnh. Hỗ trợ chữa vàng mắt, vàng da, mụn nhọt, mẩn ngứa, tê thấp…
4.1 Hỗ trợ điều trị bệnh lý về gan
Cà gai leo có tác dụng cải thiện những triệu chứng của bệnh viêm gan B hiệu quả. Nếu kiên trì sử dụng lâu dài sẽ giúp giảm nồng độ virus trong máu. Theo nghiên cứu, cây cà dây leo cũng có tác dụng làm hạ men gan cao. Hiệu quả nhận thấy rõ rệt nhất là sau 2 tháng sử dụng.
Đối với những người bị bệnh xơ gan, dùng cây cà dây leo còn giúp ngăn ngừa sự phát triển của bệnh. Đây là giải pháp làm giảm mức độ xơ gan giai đoạn sớm an toàn cho bệnh nhân. Ngoài ra, hoạt chất glycoalkaloid cũng giúp ức chế sự sinh tiết tổng hợp collagen trong tế bào gan. Từ đó giúp ức chế sự hình thành các tổ chức xơ gan tốt hơn.
Cây cà gai leo có tác dụng gì trong thanh lọc cơ thể. Một số hoạt chất khác chứa trong cây cà gai leo cũng giúp thanh lọc cơ thể. Cũng như bảo vệ gan tránh khỏi tác nhân nguy hiểm từ môi trường. Những hoạt chất này sẽ hạn chế những tổn thương không đáng có cho gan và giải độc gan nhanh.
4.2 Chữa đau lưng và rắn cắn
Những người bị mắc bệnh đau lưng, có thể dùng cà gai để hỗ trợ giảm bệnh. Ngoài ra, cây cà dây leo này cũng giúp giảm độc tố khỏi cơ thể khi bị rắn cắn. Hay nói rõ hơn là ngăn chặn và đào thải độc tố của rắn xâm nhập vào cơ thể.
4.3 Cà gai leo giải rượu bia
Các hoạt chất trong cà dây leo giúp tăng cường chức năng hoạt động của gan. Từ đó tăng sức đề kháng cho cơ thể người, giúp hỗ trợ giải rượu.
4.4 Cà gai leo có tác dụng gì trong chữa bệnh ho gà
Thời tiết ở Việt Nam khá khắc nghiệt vì vậy tỷ lệ người mắc bệnh ho gà cao. Nhất là ở trẻ em, ho gà là bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn gây nên. Nếu không điều trị bệnh kịp thời sẽ ảnh hưởng đến phế khí, phế âm. Từ đó, dễ sinh ra những biến chứng nguy hiểm khác cho cơ thể.
Loài cây này là thảo dược từ thiên nhiên, chứa nhiều thành phần kháng khuẩn, chống viêm. Sử dụng những loại thực phẩm chức năng được bào chế từ cây cà gai leo giúp tiêu diệt vi khuẩn ho gà tốt.
4.5 Chữa cảm cúm, dị ứng
Với những dược chất phong phú chứa trong cây cà gai leo. Giúp điều trị nhiều loại bệnh hiệu quả trong đó có cảm cúm. Bởi vì sử cây này giúp tăng cường sức đề kháng và mang đến sức khỏe dẻo dai cho người dùng.
5. Các bài thuốc chữa bệnh từ cây cà gai leo
5.1 Hỗ trợ điều trị gan – cà gai leo có tác dụng gì
Đối với bài thuốc hỗ trợ những bệnh lý về gan, bạn cần dùng toàn bộ thân, rễ, lá cà dây leo. Tổng cộng khoảng 30g, kết hợp với nước dừa, chó đẻ răng cưa mỗi loại 10g. Tất cả những nguyên liệu này rửa sạch, đem sao vàng, sắc thành thuốc mỗi tháng 1 ngày. Lưu ý sử dụng đều đặn trong vòng 2 – 3 tháng để thấy được hiệu quả.
Để giúp hỗ trợ hạ men gan và giải độc gan, người bệnh có thể dùng 35g cà dây leo khô với 1 lít nước. Sử dụng toàn cây với nước đun sôi và để cô lại còn 300ml, uống trong ngày. Mỗi ngày uống 3 lần.
5.2 Cà gai leo chữa rắn cắn
Khi bị rắn cắn vết thương thường xảy ra hiện tượng sưng tấy và nhức nhối. Cách sơ cứu nhanh chóng là dùng 30 – 50g rễ cà gai leo tươi, rửa sạch, giả nhỏ. Sau đó, hòa hỗn hợp này với 200ml nước đun sôi để nguội, chắt nước cho người bị rắn cắn uống.
Phải uống ngay lập tức và người bệnh sau đó nghỉ ngơi một lớp để dịu bớt cơn đau. Sáng hôm sau có thể tiếp tục uống nước cà dây leo. Nếu không tiện uống nước cà dây tươi, có thể uống cà leo phơi khô.
Dùng 10 – 30g rễ khô, chặt nhỏ, sao bang và nấu với 600ml nước, sắt lại còn 200ml. Mỗi ngày uống khoảng 2 lần và uống khoảng 3 – 5 sẽ khỏi.
5.3 Trị đau lưng, tê thấp
Những nguyên liệu cần chuẩn bị cho bài thuốc này là:
- Rễ cà dây leo, dây chiều, dây gắm, rễ thổ phục linh, rễ xích đồng nam. Mỗi loại khoảng 500 gam.
- Vỏ thân ngũ gia bì, dây tơ xanh, dây mặt quỷ, mỗi loại 1kg.
- cành hoặc lá vông nem, dây đau xương mỗi loại 500 gam.
Tất cả nguyên liệu trên làm sạch, cắt nhỏ, nấu với nước sạch nhiều lần để cho ra 1 lít cao. Cho thêm 500 gam đường, cô đặc để hỗn hợp còn khoảng 700ml. Khi cô đặc xong để nguội và đổ thêm 300ml rượu 30 độ vào. Mỗi ngày dùng khoảng 60ml, ngày 2 lần, mỗi lần 30ml.
5.4 Chữa ho gà
Bài thuốc này khá đơn giản, cần 30 gam lá chanh và 10 gam rễ cà dây leo. Sắc đều, uống hằng ngày từ 3 lần.
5.5 Chữa vàng mắt, vàng da, mẩn ngứa
Với bài thuốc này bạn cần thân, lá, rễ cà gai leo hãm nước hoặc sắc chung với nước uống hằng ngày. Cây này không có tác dụng phụ, do đó bạn có thể dùng hỗn hợp này nhiều lần trong ngày.
5.6 Bài thuốc giúp giải rượu
Để giải rượu, bạn cần nhấm rễ hoặc dùng rễ cà gai chà lên răng để hạn chế việc bị say rượu. Trong trường hợp, không dùng cà dây leo trước đó. Thì bạn có thể dùng 50 gam cà dây leo khô hãm với nước sôi. Dùng hỗn hợp này để uống thay cho nước.
6. Lưu ý khi sử dụng
6.1 Không dùng cà gai leo trẻ nhỏ dưới 6 tuổi
Theo cứu khoa học, trong thành phần cà gai leo có chứa những chất không tốt cho trẻ nhỏ. Thông thường, trẻ em dưới 6 tuổi chưa hoàn thiện cơ thể, nên không thích nghi được dược chất. Nếu dùng cà dây leo sẽ gây ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ sau này.
6.2 Không sử dụng cho phụ nữ mang thai
Phụ nữ đang mang thai và cho con bú là đối tượng cực kỳ nhạy cảm khi sử dụng thuốc. Vì vậy, nên hạn chế sử dụng các loại sản phẩm cà gai leo để tránh bị tác dụng phụ. Trong trường hợp muốn dùng hãy hỏi thăm ý kiến của bác sĩ để an toàn nhất.
6.3 Không dùng cà gai leo để làm đẹp
Cây cà gai leo khá an toàn và có thể sắc hoặc pha nước uống mỗi ngày. Để cải thiện da mụn, cải thiện các vấn đề sức khỏe khác. Tuy nhiên người dùng cũng cần chú ý không nên lạm dụng những bài thuốc về cà dây leo.
Trong quá trình sử dụng, nếu người bệnh đang dùng thuốc tây thì tốt nhất nên uống cách 2 tiếng. Không nên ngâm rượu cà gai leo khi điều trị bệnh viêm gan B. Bởi vì nồng độ cồn sẽ ảnh hưởng đến sức đề kháng của cơ thể.
Trên đây là những chia sẻ chi tiết về cây cà gai leo và cà gai leo có tác dụng gì gửi đến quý bạn đọc. Hy vọng bài viết mang đến cho các bạn những kiến thức hữu ích về loài cây này. Sử dụng bài thuốc này đúng cách sẽ mang lại nhiều sức khỏe tốt.
